با نوازندگان و روشهای نواختن تار بیشتر آشنا شوید

بسیاری از افراد شاید ندانند تار تاریخچه قدیمی ندارد و نسبت به سایر ساز های اصیل ایرانی جوان تر به نظر می رسد اما طی 150 سال گذشته از جمله سازهای مهم موسیقی شهری و محلی ایرانی به حساب می آید.
طی 100 سال گذشته مشهورترین و بزرگترین نوازندگان ایران نوازنده ساز تار بوده اند.

اما نوازندگی تار به سه روش متفاوت قابل دسته بندی می باشد:
1- نواختن تار قدیم ایرانی
2- روش نوین
3- روش رادیویی

کلاس آموزش تار در آموزشگاه موسیقی ریتم آوا

نوازندگان روش قدیم ایرانی

اما به جز نوازندگانی همانند علی اکبر فراهانی از بزرگان خاندان فراهانی ها که قبل از وارد شدن دستگاه رکورد صدا به ایران فوت کرد از بسیاری دیگر از نوازندگان مطرح قرن اخیر ارشیو های صوتی موجود می باشد.
از معروف ترین نوازندگان تار می توان به میرزا عبدالله و آقا حسینقلی که فرزندان آقا علی اکبر فراهانی می باشند اشاره کرد.اگر تصاویر زمان قاجاریه را مشاهده کرده باشید در آن دوران تار روی سینه نوازنده قرار داشته است.

ولی در اواخر سده 1200 و اوایل سال 1300 خورشیدی به تدریج روش گرفتن تار در دست تغییر پیدا کرد و به تبع این تغییر ساختار تار کمی بزرگتر و سنگین تر شد.
از بنام ترین شاگردان آقا حسینقلی ، درویش خان می باشد با این که ایشان علاقه و ذوق ایشان به آهنگسازی قطعات خاص برای ساز تار ایجا کردند که تا به امروز بسیاری از نوازندگان و اهنگسازان ایرانی می باشد.
درویش خان چندین سال به آموزش طبل در مدرسه موسیقی نظام مشغول بود که در حین آموزش با سبک موسیقی غرب آشنا شده که در نهایت برخی از قطعاتی که ایشان ساخته مانند پولکا و مارش حال و هوای غربی دارند همچنین بعضی از آثاری که از ایشان باقی مانده با همراهی پیانو رکورد شده است.
از خاندان فراهانی که بگذریم می توانیم به شاگردان حرفه ای درویش خان اشاره کنیم که در نوازندگی تار همتا نداشتند و اشخاصی مانند یحیی زرین پنجه ، مرتضی نی داوود و موسی معروف را نام برد.
فرزند آقا حسینقلی که علی اکبر شهنازی نام دارد در زمان فوت پدرش 18 ساله بود که نوازنده حرفه ای ساز تار بود و بطور واضح در طول سالیان عمر خود از برجسته ترین نوازندگان تار در ایران تبدیل شد.
همچنین در نحوه نواختن تار روشهای تکنیکی را ابداع کرده اند اما با این حال سبک موسیقی خانوادگی خود را حفظ کرد.به علاوه بر این ایشان جز نوازندگانی عصر ایران بودند که سبک نواختن قدما و روش ابداعی خود را با هم ترکیب کرده که حرفهای زیادی برای گفتن دارد و به نسل بعد هم منتقل شده است.
تعداد اندکی از تار نوازان بودند که شهرت آنچنانی نداشته و با روشهای منحصر به فرد خود چنان سرو صدایی به پا نکردند ولی نسل های بعد از خود سبک آنها را دنبال و تشویق می کردند.
یکی از این نمونه افراد غلامحسین بیگجه خانی می باشد که در نوازندگی تار انگشتان سرعتی داشته و حرف جدیدی برای گفتن دارد.

ریتم آوا آموزشگاه موسیقی در تهران

نوازندگان روش رادیویی

بعد از اینکه فعالیت های رادیویی در ایران در اردیبهشت سال 1319 خورشیدی شروع به کار کرد به تدریج افراد نوازنده در سازهای مختلف در رادیو شروع به فعالیت کردند و روش دیگری در نواختن سازهای ایرانی به وجود آمد که در زمان حاضر روش رادیویی نامیده می شود.
در این روش نوازنده بر روی طنین ساز خود متمرکز می شود به شکلی که اکثر نوازندگان در انتخاب ساز خود به سمپل های طنین نواز علاقه مند می شدند.
در نواختن تار تکنیک تک مضراب زیاد قابل شنیدن نیست و ریز مضراب ها با صدایی پایین تر و شمرده تر نواخته می شوند. همچنین نوازنده تمرکز بیشتری بر روی احساس خود دارد تا اینکه قصد داشته باشد در ردیف های موسیقی دستگاه اجرا داشته باشد.
از تار نوازان این روش جلیل شهناز ، مهدی تاکستانی هوشنگ ظریف و ابراهیم سرخوش می توان نام برد.

همچنین بخوانید آموزش تار چقدر طول می‌کشد؟

نوازندگان روش نوین

از نوازندگان معروف که در دربار درویش خان بود کلنل علی نقی وزیری نام داشت که توانست با بورسیه دولتی بیش از 4 سال در برلین آلمان موسیقی غربی را یاد بگیرد که نه تنها تار بلکه پیانو و ویولن را هم فرا گرفت.
روش نواختن او بعد از اینکه به ایران بازگشت با دیگر تارنوازان ایرانی متمایز بود.همین شیوه بعدها روش نوین نام گرفت و بنیانگذار آن را کلنل علی نقیی وزیری می دانستند.

نوازندگان معروف تار

در عصر کنونی نوازندگان تار دیگری هم هستند که آوازه ی زیادی دارند که با این که روشهای تارنوازی قدیمی را یاد گرفتند در بین آثارشان نشانه هایی از روش نوین و موسیقی محلی بومی وجود دارد.
از جمله این نوازندگان می توان به کیوان ساکت ، حمید تبسم و مجید درخشانی اشاره داشت.
از پرطرفدارترین سازهای اصیل ایرانی طی 100 سال اخیر تار می باشد همین خود نوازندگان بیشتری را به سمت فراگیری این ساز جذب کرده است.تار بر خلاف سازهایی مانند سنتور ، سنتور و کمانچه همیشه بیشترین نوازندگان را داشته است.
تولید صدای گوش نواز تار در طول سالیان سال هیچ از طرفدارانش کم نکرده بلکه بیشتر هم شده به علاوه حتی قیمت گران این ساز هم مانعی برای یادگیری علاقه مندان به این ساز نشده است.